همه آمار، ارقام و داده ها مستخرج از وبسایت سازمان بهداشت جهانی می باشد. تامین کننده این آمار وزارت بهداشت کشور ها هستند و ممکن است به دلایل مختلفی از جمله توان تشخیصی ضعیف یا حضور مبتلایانی که هرگز تست نمی دهند و به همین علت ابتلای آنها در آمار ها به شمار نمی رود، عدد متبلایان واقعی متفاوت با آمار های ارائه شده باشد.
همچنین لازم به ذکر است که آمار وزارت بهداشت جهانی تقریبا با یک روز تاخیر منتشر می شود. در واقع آمار مبتلایان روز 21 فروردین ماه، نیمه شب و در ساعات اولیه روز 22 فروردین ماه و تحت عنوان گزارش وضعیت روز 22 فروردین منتشر می شود. از این رو امید است برای خواننده ابهام بوجود نیاید که چرا آمار منتشر شده در رسانه ها با آمار وزارت بهداشت تفاوت دارد.
خوانندگان این گزارش ها توجه داشته باشند که مقصود از رفتار مسئولانه، صرفا رفتار مردم نیست. در واقع رفتار تصمیم گیرندگان و سیاست های مقابله با یک همه گیری نیز به نوعی رفتار مسئولانه محسوب می شود. معنای رفتار مسئولانه یعنی اینکه “تک تک آحاد یک جامعه (چه افراد تاثیرگذار در تصمیم های دولتی و چه افراد غیر تاثیر گذار) باید در حد حیطه توان و اختیار خود، نکاتی که منجر به جلوگیری از شیوع بیشتر می شود را رعایت کنند.”
اعتبار سنجی سناریوی پیشبینی شده
همانطور که در گزارش شماره 4 توضیح داده شد، پیشبینی صورت گرفته از وضعیت روزهای حال حاضر، حکایت از ابتلای تجمعی 1 میلیون و 400 هزار نفر در سر تا سر جهان به بیماری کووید 19، تا روز 22 فروردین 1399 داشت.
تا روز 22 فروردین 1399 طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، 1 میلیون و 433 هزار مورد ابتلای قطعی در سر تا سر جهان شناخته شده است. آمار ها حکایت از صحت پیشبینی های انجام شده در شماره قبلی دارد.
دقت پیش بینی های گذشته
پیشبینی آماری پاندمی کووید 19 تا کنون در 5 شماره پیشین منتشر شده است در که در هر یک، دقت پیشبینی بیش از 90 درصد می باشد. همچنین در این گزارش ها موفق به پیشبینی دقیق تاریخ قله پیک، نقاط شکستگی، درصد کشندگی واقعی و سایر اطلاعات مهم این چنینی شده ایم.
روزهای آینده الگوی شیوع در جهان در هفته بعد به چه شکل خواهد بود؟
احتمالا در هفته آینده نیز روند نزولی بیماری ادامه خواهد یافت. بر این اساس در هفته آینده 504 هزار بیمار دیگر در دنیا مبتلا به کووید 19 خواهند شد و آمار مبتلایان جدید تا کف 61 هزار بیمار پایین خواهد آمد. البته احتمال رشد بیشتر نیز دیده می شود که در قسمت سناریو ها به آن اشاره شده است.
سرنوشت ایران در هفته آینده به چه نحو رقم خواهد خورد؟
خوشبختانه ایران، در روز های اخیر کاهش آمار مبتلایان و از دست رفتگان را شاهد بوده است که خبری بسیار مسرت بخش می باشد. بر اساس پیشبینی های انجام شده، با احتمال 64 درصد، آمار مبتلایان جدید در ایران ثابت باقی می ماند. در هفته پیش رو تقریبا 15 هزار مبتلای جدید به کووید 19 را شاهد خواهیم بود که پیشبینی می شود 8 درصد این افراد (یعنی حدودا 1200نفر) در وضعیت وخیم قرار گیرند یا جان خود را از دست بدهند.
البته در برخی پیشبینی ها (با شانس24 درصد) آمار مبتلایان جدید تا مرز 1000 نفر کاهش خواهد یافت یا با احتمال 12درصد، رشد آمار ها را شاهد خواهیم بود.
آغازی برای پایان بیماری یا آرامش قبل از طوفان؟
کاهش آمار مبتلایان جدید، می تواند نشان دهنده این باشد که مقطع فعلی، در واقع مدت زمانی است که ما بین موج اول و موج دوم در اختیار داریم. یا اینکه می تواند نشان دهنده آغاز روند پایان همه گیری باشد. در واقع اگر بتوانیم به نحوی وضعیت شیوع (شامل درمان افراد بیمار و جلوگیری از بیمار شدن افراد جدید) را کنترل کنیم که بیماران جدید، زین پس نتوانند افراد دیگری را مبتلا کنند، آنگاه می توان با اطمینان گفت بیماری رو به اتمام است.
در این مقطع، همه چیز در دست ماست.
علت کاهش آمار مبتلایان در برخی کشور ها از جمله ایران چیست؟
کاهش آمار مبتلایان جدید در جریان یک همه گیری معمولا یا به علت مقاوم تر شدن جوامع درگیر با بیماری رخ می دهد، یا ضعیف تر شدن عامل بیماری زا
کاهش R0 یا به علت افزایش سطح ایمنی و توان خدمات بهداشتی درمانی یک جامعه می باشد که به این ترتیب طول دوره بیماری کاهش می یابد (افراد مبتلا زودتر بهبود می یابند) یا به علت رعایت بیشتر فاصله گذاری ها و محدودیت بیشتر ارتباطات مردم است که به این ترتیب تعداد برخورد های موثر کاهش می یابد. R0=βτ
یا اینکه به علت تضعیف توان بیماری زایی ویروس می باشد.
(کرونا ویروس جدید تا کنون 5 جهش در منطقه ژنی کد کننده پروتئین های ناحیه اتصال کرونا ویروس با پروتئین های ACE2 سطحی سلول های انسانی شناخته شده است که همه این جهش ها اثر منفی در این اتصال داشته اند و در نتیجه قدرت بیماری زایی ویروس، حداقل در این زمینه، کاهش یافته است.)
سناریو های محتمل پاندمی کووید19
- سناریوی 1. ادامه یافتن روند کاهش مبتلایان جدید تا پایان بیماری در اوایل خرداد ماه. (ابتلای تجمعی 1 میلیون بیمار دیگر در جهان، ابتلای 60 هزار بیمار دیگر و مرگ 10هزار و 200 نفر دیگر به صورت تجمعی در ایران) (احتمال وقوع؛ 8 درصد؛ سناریوی خوشبینانه)
- سناریوی 2. ادامه یافتن روند نزولی بیماری، وقوع یک پیک دیگر در اواخر اردیبهشت ماه؛ ابتلای تجمعی 2 میلیون و 400 هزار بیمار دیگر در جهان و ابتلای تجمعی 144 هزار بیمار دیگر و مرگ 24هزار و 500 نفر دیگر در ایران تا اواخر خرداد(احتمال وقوع؛ 84 درصد؛ سناریوی بیشتر محتمل)
- سناریوی 3. ادامه یافتن روند صعودی بیماری تا ابتلای یکصد و بیست هزار بیمار جدید در هر روز؛ ابتلای حداقل 3.5 میلیون بیمار دیگر در جهان تا اتمام پیک فعلی (اواخر اردیبهشت) و ابتلای تجمعی 3.5 میلیون بیمار در ایران تا پایان دوره 18 ماهه (ابتلای دست جمعی؛ از مدت زمانی که این سناریو طول می کشد پیشبینی دقیقی در دست نیست، اعداد تخمینی هستند.) (احتمال وقوع؛ 8 درصد؛ سناریوی بدبینانه)
موج دوم، چه زمانی و چقدر شدید؟
به کمک مطابقت الگوهای شیوع سارس و کرونا، در یکصد و دهمین روز پس از شیوع یعنی در دهه سوم اردیبهشت ماه، باید انتظار موج دوم بیماری را، اما با توان 66 درصدی پیک حال حاضر (حداکثر ابتلای 55 هزار بیمار جدید در هر روز) و ادامه یافتن آن به مدت 10 روز ، شاهد بود.
هر بیمار، به طور میانگین 2.2 نفر دیگر را آلوده به کویید 19 می کند