یکی دیگر از مهمترین دستگاههای آنالیز به روش کروماتوگرافی ، که از آن میتوان در جداسازی، اندازهگیری و شناسایی انواع مواد استفاده کرد کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) میباشد.
روش HPLC با بهره‌گیری از یک فاز متحرک مایع با فشار بالا، نمونه را در طول ستون شسته و جابجا میکند و ترکیبات یک مخلوط را جدا میکند. مزيت اصلي HPLC نسبت به GC اين است كه GC از دمـاهاي بالا استفاده مي‌كند كه اكثر مواد بـيـولوژيـكي مانند اسیدآمینه ها را تخریب میکند.
تقـريبـاً ۸۰ تـا ۸۵ درصـد تـمـام تركيبات شيميائي را به غیر موادی که ذاتاً بصورت گازی هستند را مي‌توان با تكنيك‌هاي HPLC آناليز كرد. به علاوه عموماً در HPLC نـسـبت به GC نياز به آمادهسازي كمتري براي نمونه است. از جمله رایجترین دتکتورها در HPLC، UV-Vis است که برای ترکیباتی که در این ناحیه جذب داشته باشند مورد استفاده قرار می گیرد.
دتکتور دیگر که نسبت به UV-Vis حساستر است دتکتور فلورسانس است که برای ترکیباتی کاربرد دارد که خاصیت فلورسانس داشته باشند. آشکارساز دیگر طیف سنج جرمی (MS) است که امروزه به دلیل مزایای زیادی که دارد به طور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد. از این جمله میتوان به حد تشخیص (LOD) بسیار پایین، حساسیت و انتخابگری (Selectivity) بالا و امکان بررسی نمونه در حضور مزاحم‌های شیمیایی اشاره کرد. انتخاب نوع دتکتور بر اساس نوع آنالیت میباشد. انتخاب نوع فاز متحرک، انتخاب دتکتور و تعیین سرعت جریان فاز متحرک از جمله موارد اساسی در تنظیمات یک روش مناسب HPLC است که موجب لزوم استفاده از یک کاربر ماهر را بیشتر میکند. اين دستگاه‌ها كاربردهاي فراواني در صنايع گوناگون از قبيل پتروشيمي، صنعت آب، کشاورزی، گیاهان دارویی، صنایع غذایی و بهداشتی و بخصوص داروسازی دارند. کاربرد گسترده آن برای موادی از جمله اسیدهای آمینه، اسیدهای نوکلئیک، هیدروکربن ها، داروها (ضدآریتمی، ضدسرع، مسکن ها، آنتی‌بیوتیک ها، ضدافسردگی و …)، ترپنوئیدها، حشره‌کش‌ها، آفتکش ها، استروئیدها، ویتامین های محلول در آب و چربی، مواد نفتی، حلال ها، اسیدهای چرب، مواد اولیه دارویی، آنیون های آلی و معدنی است.
| نام دستگاه (فارسي) | دستگاه کروماتوگرافی لایه نازک با کارایی بالا |
| نام دستگاه (لاتین) | (HPLC ) High Performance liquid Chromatography |
| مدل دستگاه | Kenauer |
| سال ساخت | ۲۰۰۷ |
| کشور سازنده | آلمان |
| کاربرد | آنالیز کمی و کیفی ترکیبات |
زمینه های کاربرد
- کاربردهای بالینی؛ آنالیز کیفی و تعیین مقدار داروها و میزان مواد جانبی در داروها
- اندازهگیری و شناسایی همزمان بیش از صد آفتکش در نمونه‌های آبی, مواد غذایی و نمونه‌های بیولوژیکی؛
- جداسازی و شناسایی ترکیبات آلی در نمونه مجهول
- آنالیز کمی و کیفی ترکیبات دارویی
- جداسازی و تشخیص پروتیین‌ها و مولکول‌های زیستی
- کاربرد برای اسیدهای آمینه، جداسازی، خالص سازی و شناسایی پروتئین‌ها (همچنین تحقیقات پروتومیک)، اسیدهای نوکلئیک، هیدروکربنها، داروها
- تشخیص و شناسایی مایعات غیر فرار
- اندازهگیری و شناسایی ترکیبات موجود در عصاره‌های گیاهی
- محیط زیست؛ آب، خاک و آنالیز پسماند ها