سیستم کریسپر/cas به طور طبیعی در بسیاری از پروکاریوت ها یافت می شود که به طور گسترده ای در ویرایش ژنومی استفاده می شود. سیستم کریسپر باکتری ها را در مقابل هجوم ویروس محافظت می کند.
اخیرا، به طورغیرقابل انتظاری سیستم فشرده ای از کریسپر/cas در باکتریوفاژهای بزرگ یا مگافاژها تشخیص داده شده است.Pausch همکارانش نشان دادند اگرچه این سیستم فاقد پروتئین های اضافی است اما دارای عملکرد است. این سیستم دارای یک آرایش کریسپری و یک آنزیم CasΦ یا CasF است.
این سیستم بسیار فشرده درin vitro و سلول های انسانی و گیاهی نیز فعال است و وزن مولکولی آن نصف پروتئینCas9 است. کوچک بودن توالی DNA این پروتئین موجب می شود تا بخوبی این سیستم درون وکتورهای ویروسی قرار بگیرد. این سیستم کوچکترین مدل شناخته شده از سیستم کریسپر است.
باکتریوفاژها از این سیستم استفاده می کنند تا باکتری ها را فریب بدهند و از حمله آن ها در امان بمانند. در واقع سیستم کریسپر/CasΦ به طور انتخابیDNA آنزیمCas9 را مورد هدف قرار می دهد. این سیستم کریسپر همچنین سایر ویروس‌های درون باکتری را مورد هدف قرار می‌دهد و از رقابت آن‌ها با خود جلوگیری می کند.
رفرنس :
https://news.berkeley.edu/2020/07/16/megaphages-harbor-mini-cas-proteins-ideal-for-gene-editing/